Theo Luật: Có được cắm Sổ đỏ Sổ hồng ở cửa hàng cầm đồ để vay tiền ?

Có được “cắm” Sổ đỏ tại cửa hàng cầm đồ để vay tiền?

Cắm đồ để vay tiền rất phổ biến. Thông thường, người dân sẽ cắm xe, latop, điện thoại…

Vậy, dưới góc độ pháp lý người dân có được cắm Sổ đỏ tại cửa hàng cầm đồ để vay tiền hay không?

“Cắm” là cầm cố hay thế chấp?

Việc xác định “cắm” đồ là cầm cố tài sản hay thế chấp tài sản rất quan trọng, bởi lẽ liên quan đến nghĩa vụ các bên phải thực hiện, đồng thời sẽ giúp các bên bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp nếu có tranh chấp.

* Thế chấp tài sản là gì?

Điều 317 Bộ luật Dân sự 2015 quy định thế chấp tài sản như sau:

“1. Thế chấp tài sản là việc một bên (sau đây gọi là bên thế chấp) dùng tài sản thuộc sở hữu của mình để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ và không giao tài sản cho bên kia (sau đây gọi là bên nhận thế chấp).

2. Tài sản thế chấp do bên thế chấp giữ. Các bên có thể thỏa thuận giao cho người thứ ba giữ tài sản thế chấp.”.

Như vậy, thế chấp tài sản là một trong những biện pháp bảo đảm nghĩa vụ và khi thế chấp thì bên thế chấp không giao tài sản cho bên nhận thế chấp. Riêng đối với quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất khi thế chấp phải đăng ký và có hiệu lực kể từ khi được đăng ký vào sổ địa chính.

* Cầm cố tài sản là gì?

Điều 309 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về cầm cố tài sản như sau:

“Cầm cố tài sản là việc một bên (sau đây gọi là bên cầm cố) giao tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho bên kia (sau đây gọi là bên nhận cầm cố) để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.”.

Theo quy định trên, cầm cố tài sản là một biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ; nghĩa vụ chủ yếu trên thực tế là vay tiền. Khi cầm cố tài sản bên cầm cố phải giao tài sản cầm cố cho bên nhận cầm cố.

Đồng thời, trong khái niệm cầm cố đã quy định rõ đối tượng của cầm cố phải là tài sản, nếu không phải là tài sản sẽ không được cầm cố.

* “Cắm” đồ là cấm cố tài sản?

“Cắm” đồ không phải là thuật ngữ phải lý mà chỉ là cách nói hàng ngày của người dân. Tiếp cận dưới góc độ thực tế có thể thấy “cắm” đồ là cầm cố tài sản vì khi “cắm” người cắm phải giao tài sản đó cho cửa hàng cầm đồ.

Tóm lại, “cắm” đồ là cầm cố tài sản vì bên cắm giao tài sản cho cửa hàng cầm đồ (thế chấp không giao tài sản mà chỉ giao giấy tờ và đăng ký thế chấp nếu luật có quy định, ví dụ như thế chấp nhà đất).

Có được cắm Sổ đỏ tại cửa hàng cầm đồ để vay tiền?

Như đã phân tích ở trên, cắm đồ là cầm cố tài sản; nghĩa là đối tượng cầm cố phải là tài sản. Tuy nhiên, Sổ đỏ, Sổ hồng không phải là tài sản.

* Sổ đỏ không phải là tài sản

Điều 105 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

“1. Tài sản là vật, tiền, giấy tờ có giá và quyền tài sản.

2. Tài sản bao gồm bất động sản và động sản. Bất động sản và động sản có thể là tài sản hiện có và tài sản hình thành trong tương lai.”.

Theo đó, mặc dù Sổ đỏ, Sổ hồng là vật nhưng không phải là tài sản vì không đáp ứng được các thuộc tính của tài sản.

Tuy pháp luật không có điều khoản nào quy định hay giải thích cụ thể về thuộc tính của tài sản nhưng từ góc độ nghiên cứu và thực tế để trở thành tài sản phải có đủ các thuộc tính sau:

(1) Con người có thể chiếm hữu được.

(2) Đáp ứng nhu cầu tinh thần hoặc vật chất cho chủ thể.

(3) Phải có thể trị giá được thành tiền và là đối tượng trong trao đổi tài sản.

(4) Khi chúng không còn tồn tại thì quyền sở hữu bị chấm dứt (đối với đất là quyền sử dụng).

Trong các thuộc tính trên thì Sổ đỏ không đáp ứng được thuộc tính thứ (4), vì khi Sổ đỏ bị cháy, hư hỏng, mất,… thì tài sản vẫn còn tồn tại và quyền sử dụng đất của người dân không bị mất đi (chỉ cần đề nghị cấp lại sổ).

* Giấy chứng nhận là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất

Bên cạnh quy định giải thích Sổ đỏ không phải là tài sản như trên, Luật Đất đai 2013 cũng quy định rõ:

“Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất”

Như vậy, Sổ đỏ, Sổ hồng là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Trên đây là quy định giải đáp cho vướng mắc: Cắm Sổ đỏ tại cửa hàng cầm đồ để vay tiền được không? Theo đó, dưới góc độ pháp lý không được cầm cố Sổ đỏ để vay tiền dù trên thực tế vẫn xảy ra rất phổ biến.

(Chợ Đất sưu tầm)

Trung Việt

Cám ơn bài viết giúp tôi hiểu đc nhiều hơn. Nhưng có điều tôi vẫn chưa hiểu chỗ này, các dự án bds đang "thế chấp" tại NH để thực hiện nghĩa vụ của khoản vay tại NH đó, NH ko giữ tài sản (dự án dở dang) thì họ giữ cái gì để gọi là bên nhận thế chấp? Tôi biết thì các NH đều giữ giấy CNQSDĐ dự án, thậm chí là giấy CNQSDĐ của khách hàng đã mua dự án đó. Trường hợp này thì gọi là gì? Thế chấp thì ko phải mà cầm cố cũng ko phải vì giấy CNQSDĐ đâu phải là tài sản, vì sao NH vẫn cầm?