Nước nào ở Châu Âu có giá điện âm? Và giá điện âm là âm như thế nào ?

Nước nào ở Châu Âu giá điện âm? Và âm là âm như thế nào?

Nhiều bạn không hiểu cách định giá điện ở châu Âu nên comment bình luận vụ giá điện âm tùm lum, mình minh họa đây nha.

1. Đầu tiên là cái map ở dưới, lấy khung giờ 13-14h, ngày 27/5. Trên toàn Châu Âu hơn chục khu giá điện trading spot âm. Trong tuần rồi có nhiều nước Châu Âu có giá điện âm, không chỉ Phần Lan như vài bạn nói.

2. Giá điện âm chỉ là ở một khung giờ nào đó trong ngày. Ví dụ hình trong comment 1 là giá giao dịch của Nord Pool, một trong những nhà cung cấp điện lớn của 15 nước Châu Âu, cho nhiều thành phố ở Na Uy. Âm có mấy giờ thôi. Phần Lan thường mấy tuần qua có tỷ trọng số giờ âm cao nhất, rồi Na Uy, Đan Mạch, Thụy Điển. Nhưng Áo, Bỉ đợt tuần rồi đều có giai đoạn âm. Đức, Hà Lan có giá âm giai đoạn này là bình thường.

3. Nhưng âm nghĩa là giá trading spot one-day-ahead hoặc intra-day price trên thị trường wholesale trong một khung giờ nào đó.

• Average vẫn sẽ dương.

Ví dụ UK tuần rồi cũng có mấy tiếng 27/5 trading spot price dưới 20, có ngày khung 13h gần bằng 0, nhưng average daily đâu đó về 72-73. Dù sao so với đỉnh £600 của năm ngoái vẫn là thiên đường.

Túm lại, giá điện âm ở Châu Âu là bình thường trong mùa hè ở không ít nước vì nắng sáng từ 4h sáng tới 10 giờ khuya, gió thổi ầm ầm cả ngày, chưa kể có mấy ông tan băng, và mực nước dâng cao, trong khi tỷ trọng renewable energy của nhiều nước khá cao, trên 40%, có nhiều nước đến 60%. Đỉnh điểm mình nhớ đại ca Đức trước Covid có ngày tới 8 tiếng âm 15 Euro.

Vấn đề chỉ là mấy bạn comment kiểu giá điện Châu Âu cao lắm rồi cười người ta thì giờ coi lại. Giá bình quân của nhà mình nhận được dự báo bill mới 3 tháng tới sẽ giảm khoảng 30% so với giai đoạn kết thúc vào tháng 4.

Trong khi đó giá điện wholesale của UK giảm gần 80% so với đỉnh, về gần mức pre-Covid và chiến tranh (xem chart comment 2).

4. Giá wholesale giảm 80% không có nghĩa là giá điện retail sẽ giảm 80% vì chi phí vận hành của công ty bán điện retail tăng nhiều (lương, chi phí gồng lỗ, đầu tư mới, trả cổ tức v.v.). Vì vậy hi vọng giá điện bình quân năm nay giảm 30-40% so với năm ngoái là may. Tức là lên tivi mà mua điện giảm 80%.

5. Được cái nếu đầu tư vào công ty điện thì cổ tức công ty điện năm nay chắc khá, vì sẽ có lời vì giá wholesale giảm nhiều. Ví dụ SSE đã guide là kỳ vọng dividend yield (dividend/giá chứ hổng phải kiểu VN) năm nay sẽ cao hơn mức 5% của năm ngoái và tính lấy 18 tỷ bảng tiền cash dôi dư của cổ đông đi đầu tư renewable tiếp vì thấy ăn của dân và chính phủ ngon.

6. Điểm sáng là các bạn công ty tư nhân của Anh năm nay có lời tính lấy tiền gần 60 tỷ Bảng Anh đi đầu tư truyền tải.

Cho nên câu chuyện truyền tải thì tư nhân đầu tư được không? Được. Chứ không phải như mấy bạn chuyên gia điện ở VN nói là chỉ có nhà nước làm được.

Công ty tư nhân có lời, được cho cơ chế, thỏa thuận rõ ràng chỗ nào họ lỗ, chỗ nào họ lời, cơ chế định giá, miễn sao họ có tiền thì họ làm gì cũng được. Vấn đề là mặt bằng giá điện retail đủ cao cho họ có lời chung, ví dụ hiện tại giá điện wholesale giảm xuống rất thấp ngang mặt bằng pre-Covid luôn, nhưng giá bán lẻ tiêu dùng (retail) cho dân giảm chậm hơn nhiều.

7. Dân muốn xài điện rẻ kiểu VN thì phải chấp nhận central planning và cơ chế bao cấp/độc quyền ở một mức nào đó. Vấn đề là nếu anh cả kia ngày một lỗ thì cái gồng giá điện bán lẻ rẻ có bền vững hay không thì lại là một câu hỏi không ai biết câu trả lời. Tại vì giá bán lẻ thấp thì sẽ phải có ai đó lỗ hoặc không khuyến khích tư nhân tham gia đầu tư hạ tầng điện. Mà lỡ lỗ rồi thì người ta khai lỗ bi nhiêu, lỗ hợp lý không thì khó mà nói được.

Muốn so sánh giữa các cơ chế này cái nào tốt hơn hay phù hợp hơn thì phải có data minh bạch, so sánh được giữa hai bên, thì mới tính ra được deadweight loss của việc độc quyền và trợ giá là bao nhiêu, estimated welfare cho xã hội là bao nhiêu so với cơ chế để giá bán lẻ cao của phương Tây (và trợ giá có mục tiêu như nhà thu nhập thấp thì được chính phủ chuyển tiền trợ cấp để trả tiền điện - nghĩa là họ vẫn trả giá điện cao, nhưng mà chính phủ trả tiền điện tăng cao thay họ).

8. Cái này kêu chuyên gia độc lập đánh giá được không? Được chứ, trả tiền thuê tư vấn là được hết hà. Nhưng đa số ở VN thì những cơ quan đang hưởng lợi sẽ challenge chuyên gia độc lập đi phản biện free.

Ở một mức tối thiểu, đại biểu quốc hội của VN có thể đòi chính phủ phải làm một cái báo cáo review thị trường điện độc lập và công bố biên bản họp công khai mỗi năm, trong đó ai góp ý gì, và quan điểm chốt hạ của các cơ quan quản lý sau khi nhận góp ý là gì, số liệu công khai ra sao, cứ bỏ lên trang web chính phủ hết. 10 năm sau có khi xài đến để luận công tội ai đó.

Một điều thú vị nữa là tài liệu tìm hiểu về thị trường điện của UK và EU có thể lên ngay trong chính các công ty điện niêm yết đọc annual report, rồi trang web chính phủ, và phản biện của đảng đối lập về chính sách điện, trading exchange của thị trường điện như Nord Pool, và uni như Cambridge có hẳn 1 đống tài liệu Alternative Finance về thị trường trading điện. Một đống data và chart rất pro toàn từ nguồn public.

Minh bạch là nền tảng cơ bản để giám sát chính sách và phân tích.

(Theo Giáo sư Hồ Quốc Tuấn)

Anh Duong

Ho Quoc Tuan giá tầm 2k1/ kwh thì rẻ thật ấy Gs, bên Nhật vừa tăng gần x2 giá ở mức dưới 120kwh lên tầm gần 5k5 /kwh

Hong Son

Bên UK dùng đien hạt nhân chứ thầy

Ho Quoc Tuan

Hong Son UK tỷ trọng renewable tăng, tỷ trọng gas nhiều, điện hạt nhân UK bèo lắm.

Nguyễn Liêm

Từ ngày follow Bro, mình như mở thêm 1 kho kiến thức mới mà trước đó chưa từng tìm hiểu đến luôn...

Phạm Trung Thông

Gs phân tích chuẩn. Lỗ thì phải có cơ quan độc lập vào tính giá vốn, bộ máy vận hành đã tối ưu chưa, có đầu tư ngoài nghành ko… chứ ko phải cứ gào lên là lỗ rồi đòi tăng giá điện. Độc quyền là thất bại của nền kinh tế.

Linh Dey

Phạm Trung Thông tại sao người người nhà nhà nhìn ra đc vấn đề này nhưng nhà nước lại ko can thiệp vậy bác?

Hải Long

Linh Dey kêu 1 người nghèo : hãy giàu lên đi !????

Phạm Trung Thông

Linh Dey ai nắm được năng lượng là người đó nắm quyền lực, giống như mấy bố ả rập đó bạn. Nên để từ bỏ hoặc chia sẻ rất khó

Thanh Nam

Hình như 1 big 4 kiểm toán evn hàng năm thì phải

MiTu Thu

Thanh Nam Đúng rồi bạn ạ. Kiểm toán và công bố đều đặn hàng năm. Nhưng đọc xong thì cũng ko thấy “sáng” ra được tí nào vì chẳng có mấy thông tin gì hữu ích cả

Phạm Trung Thông

Thanh Nam hình như AASC (cty kt toán này thuộc bộ tài chính) trong nước dễ nhét $ vào mồm thôi.

Thanh Nam

Phạm Trung Thông Công ty TNHH Deloitte Việt Nam.

Nguyễn Hùng

MiTu Thu kiểm toán chỉ là kiểm tra xem công ty có hạch toán thu chi đúng theo quy định kế toán không thôi chứ có tác dụng gì đâu

Tr. Ngọc Trung

Phạm Trung Thông độc quyền có vẻ là thất bại của nền kinh tế, nhưng chưa chắc là thất bại của điều hành quốc gia và lợi ích quốc gia hay kinh tế còn phải xem xét, bạn không thể nhìn vào chuyện kinh tế của nhà bạn để bỏ đói con bạn hay cha mẹ bạn chẳng hạn

Phạm Trung Thông

Tr. Ngọc Trung nhưng vấn đề phải minh bạch: lỗ thì có lỗ thật ko hay do cái gì… chứ cứ kêu lỗ xong lại lấy tiền thuế của dân bù.

Nguyen Hoang Nam

Phạm Trung Thông thật ra thì tư nhân cứ lỗ là nó tăng giá thôi, cần gì phải thông qua ai

Anh-Tuan Phan

Nguyen Hoang Nam còn tư nhân lời thì có giảm giá điện.

Anh-Tuan Phan

Thanh Nguyen thì thông tin ngay trong bài đăng của giáo sư đó, do mua điện bán sỉ rẻ quá (giảm 80%) nên giá điện bán lẻ cho từng hộ gia đình giảm 40%. Bạn kéo lên đọc lại bài viết.

Thanh Nguyen

Anh-Tuan Phan Mình đọc mới chỉ thấy là "hy vọng" và "dự đoán". Phần giá giảm chưa đến lượt retail. Giá retail giảm chậm và vẫn sẽ rất cao.

Phần nữa là giá giảm không phải vì có lời mà vì nhu cầu giảm, mà nhu cầu giảm vì giá trước đó quá cao, gia đình thì bớt dùng còn các công ty thì thậm chí cắt giảm sản lượng. Profit các công ty năng lượng tăng cả đống từ 2022 rồi mà giờ mới giảm giá có xíu thôi đó.

Anh-Tuan Phan

Thanh Nguyen còn EVN có giảm xíu nào ko? Giảm thì là giảm đúng ko? Dự đoán giảm mạnh như vậy thì gần như 100% sẽ là giảm rồi bác.

Nguyen Hoang Nam

Anh-Tuan Phan Tháng 10 năm 2017: EVN đã thông báo giảm giá điện cho các hộ gia đình và doanh nghiệp với mục tiêu hỗ trợ sản xuất kinh doanh và giảm gánh nặng cho người tiêu dùng. Giá điện giảm từ 6-10% tùy theo mức sử dụng hàng tháng.

Tháng 3 năm 2019: EVN tiếp tục giảm giá điện để hỗ trợ người tiêu dùng và các ngành sản xuất. Giá điện giảm từ 3-10% tùy theo mức sử dụng hàng tháng.

Tháng 4 năm 2020: EVN thông báo giảm giá điện trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đang tác động đến nền kinh tế. Giá điện giảm từ 6-8% tùy theo mức sử dụng hàng tháng.

Tháng 6 năm 2015: EVN thông báo giảm giá bán lẻ điện cho các hộ gia đình và doanh nghiệp. Giá điện giảm từ 5-7% tùy theo mức sử dụng hàng tháng.

Tháng 12 năm 2016: EVN tiếp tục giảm giá điện để hỗ trợ người tiêu dùng và các ngành sản xuất. Giá điện giảm từ 5-10% tùy theo mức sử dụng hàng tháng.

Tháng 3 năm 2018: EVN thông báo giảm giá điện với mục tiêu giảm bớt gánh nặng cho người tiêu dùng và tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Giá điện giảm từ 3-10% tùy theo mức sử dụng hàng tháng.

Nguyen Hoang Nam

Anh-Tuan Phan ngoài ra mình chưa hề thấy 1 nước nào có giá điện thấp hơn giá điện 10 năm trước cả bạn à

Kim Andre Bui

Giá điện thị trường âm mấy ngày cuối tuần qua vào sáng thứ 7 và sáng Chúa Nhật. Đâu đó được vài tiếng giá điện âm... nhưng người tiêu dùng vẫn phải trả lưới điện.

Có nghĩa là giá chuyển tải điện. Và người tiêu dùng luôn luôn phải trả phí này.

Anh Duong

Kim Andre Bui giống vụ giá dầu âm ấy, kiểu giá hợp đồng thì âm còn chi phí vận hành, vận chuyển là tính riêng nên tới tay người tiêu dùng thì luôn luôn dương.

Kim Andre Bui

Anh Duong

Giá dầu rẻ thì mấy thương lái kiếm bộn nếu họ mua rồi thuê mấy tầu dầu đến bơm lên rồi neo ở eo biển nào đó đợi cao thì nhổ neo. Như vậy thì thuê hẳn đội tầu hàng chục cái là lời to.

Giá điện thì không đầu cơ tích chữ kiểu đó được

Anh Duong

Kim Andre Bui biết là vậy nhưng giá dầu âm do kho tích trữ bị đầy không thể chứa nổi ấy. Tàu chở dầu cũng quá tải luôn rồi mới vậy, còn làm ăn nhỏ thì mua tích trữ chờ tăng giá. Điện thì chịu thật, nhưng rồi họ cũng điều tiết dần dần lại thôi. Cứ rẻ là dân được nhờ đã 

Kim Andre Bui

Anh Duong

Giá dầu rẻ sẽ kéo theo nhiều mặt hàng sx rẻ theo chứ điện không chắc?!

Nguyễn Huy Linh

challenge chuyên gia độc lập đi phản biện free

Vuong Thu

Minh bạch là câu chuyện ở đâu đâu chứ ở “thiên đường” thì vài kiếp nữa chưa biết có ko

Anh Duong

Vuong Thu chỉ mong cải thiện dần dần thôi chứ chẳng có cty hay chính phủ nào minh bạch cả đâu. Trước mình cũng thần tượng đội kiểm toán big4 lắm mà xem kĩ thì tụi nó với bank bị phạt tội giúp rửa tiền nhiều lắm. Túm lại nhà nước bao lỗ cho dân dùng giá điện thấp thì tốt quá, chỉ có điều phải gõ đầu bọn evn cho nó bớt tham nhũng

Vuong Thu

Anh Duong chỗ nào có 2nd hoặc 3rd eye check thì sẽ có nhiều thứ để chửi hơn thôi :)) còn đâu xứ này thì ngay cả chửi cũng ko có data. Ít ra xứ khác nó cũng được minh bạch tầm vài % chứ :))

Anh Duong

Vuong Thu haha, data là 1 chuyện, khoá mõm hoặc nặng hơn nữa là nó gô cổ đi. Nói chung cái gì cũng có hay dở cả, sống đâu phải chấp nhận đó thôi

Nguyễn Duy Khôi

Vuong Thu chị khiến em nhớ hồi xưa có làm báo cáo, cần thông số dữ liệu cho oai. Em lò mò vô dò trên website Tổng cục Thống kê thì hỡi ôi, nút search còn chưa có, và cũng chả đưa ra thông tin cụ thể cũng như giới hạn địa lý của vài thống kê luôn :((

Bí Ngô

"MINH BẠCH" ! Chả có chỗ nào làm đc cả, cho dù đó là tây hay ta. Có chăng mỗi bên chọn minh bạch cái mình muốn mà thôi.

Tr. Ngọc Trung

Bí Ngô ngay cả các cty tài chính cũng k muốn minh bạch, minh bạch chỉ dùng để đem ra hù doạ lẫn nhau là chính

Vô Danh

Bí Ngô không nhất thiết phải "quá" minh bạch nhưng ít nhất để người dân yếu thế có cơ hội đòi lại sự công bằng

Bí Ngô

Vô Danh Gớm, mấy công ty kiểm toán bự bự của Âu với Mẽo suốt ngày luôn miệng phải thế này thế kia... Vậy mà kết quả ntn? Bài vở để bắt bẻ các nc yếu thế mà thôi.

Iori Yagami

Bí Ngôngười ae này nói thuận nhĩ nè. Chả ai muốn “minh bạch” cả, tất cả đều là minh bạch có định hướng rõ ràng mà thôi

Mao Nguyen

Bài trước thấy mấy thằng đầu bò vào còm men mà ko suy luật là thấy 1 đám bị dắt mũi

Nguyễn Hoà

nghe mấy cháu VN cà khịa giá điện ở Europe mà thấy buồn cười thật sự

Daniel Nguyen

cai nay cung giong nhu nam 2020 gia oil rot xuong negative, bao chi thi lua ga nhang xi ca len, dan trader thi tha ho ma gom hang tu retailer lol

Quy Doan

Rất thích đọc và cảm ơn GS đã chia sẻ rồi tổng hợp lại luôn những kiến thức này!

Đầu Tư Giá Trị

Như vậy giá khí sẽ giảm mạnh GS nhỉ

Vũ Thanh

Vn giá điện lợi trước mắt, nhưng hại về lâu dài. Anyway, who care

Hung Cao

Đòi gì chứ đòi minh bạch thì khó, đâu phải ngẫu nhiên mà corrupted index ở vn là 34, trong khi tq nó dx 37 :)) nên thôi để bao cấp điện 10 năm nữa xem có cái gì dui

Ngoc Ha Pham

Cuối tuần rồi nhà em cũng vừa nhận thông báo từ tháng này giá điện giảm 40euro/tháng (giảm tầm 40%) ahihi

Nguyen Tung Son

Giá âm là để mấy cty năng lượng tái tạo không phát lên lưới nữa, vì nếu phát lên lưới sẽ gây quá tải đường dây. Khi giá âm thì tự khắc mấy cty năng lượng tái tạo sẽ tự ngắt nối lưới. Chứ làm gì có chuyện phát điện mà phải mất tiền. Tư bản thì điều khiển bằng thị trường, còn ở VN thì EVN sẽ dùng mệnh lệnh buộc các nhà máy phải giảm công suất phát.

Tony Vu

Việc minh bạch ở VN là không thể. Ở VN có vẻ như phần lớn các quyết định được đưa ra mà không có các thông số đáng tin cậy và các phản biện trái chiều . Do đó nếu hên đúng thì đi nhanh, mà đen sai thì nhùng nhằng mãi không làm dc.

Lê Tùng

Bài viết chuẩn quá, mục 7,8 hay quá, chuyên gia tư vấn làm được hết, cơ mà ai trả tiền cho thì không có nên giờ thông tin báo chí ở Việt Nam nhiễu loạn luôn, toàn tin do các nhóm lợi ích viết.