ĐỒNG ĐÔ LA CỦA CHÚNG TÔI, VẤN ĐỀ CỦA CÁC NGƯỜI

Cuối tuần đọc gì?

[NHỮNG ĐIỂM CHÍNH TRONG CUỐN SÁCH “ĐỒNG ĐÔ LA CỦA CHÚNG TÔI, VẤN ĐỀ CỦA CÁC NGƯỜI” (OUR DOLLAR, YOUR PROBLEM) CỦA KENNETH ROGOFF]

Kenneth Rogoff là giáo sư kinh tế tại Đại học Harvard, cựu kinh tế trưởng của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), và là một trong những nhà tư tưởng có ảnh hưởng nhất trong lĩnh vực tài chính quốc tế là tác giả cuốn sách vừa xuất bản này. Trong cuốn sách “Our Dollar, Your Problem” (Đồng đô la của chúng tôi, vấn đề của các người), xuất bản tháng 5 năm 2025, ông phân tích lịch sử 70 năm thống trị của đồng đô la Mỹ và đưa ra cảnh báo: thời kỳ "Pax Dollar" có thể đang đi đến hồi kết, đặc biệt khi các chính sách tài khóa – tiền tệ đơn phương, tình trạng nợ công phình to và trật tự pháp lý lung lay đang làm suy giảm lòng tin toàn cầu.

THỨ NHẤT – SỰ THỐNG TRỊ CỦA ĐỒNG ĐÔ LA KHÔNG PHẢI LÀ VĨNH CỬU

Rogoff lập luận rằng vị thế toàn cầu của đồng đô la không phải là điều hiển nhiên mà đến từ sự kết hợp giữa may mắn, ưu thế hậu Thế chiến II và sự yếu kém của các đối thủ như đồng yên, đồng euro hay đồng ruble.

THỨ HAI – TRẬT TỰ "PAX DOLLAR" ĐANG BỊ ĐE DỌA

Mỹ đang phá vỡ các liên minh thương mại truyền thống, gia tăng trừng phạt đơn phương và phớt lờ các thể chế quốc tế. Kết hợp với mức nợ công khổng lồ, điều này đang làm giảm lòng tin vào đồng đô la với tư cách là đồng tiền dự trữ toàn cầu.

THỨ BA – TỔNG THỐNG DONALD TRUMP LÀ CHẤT XÚC TÁC

Theo Rogoff, chính quyền Tổng thống Donald Trump không tạo ra xu thế này, nhưng đã thúc đẩy nó mạnh mẽ. Sự đơn phương, trừng phạt tràn lan và bất ổn pháp lý khiến các đối tác tìm cách tách khỏi hệ thống tài chính do Mỹ thống trị.

THỨ TƯ – HỆ THỐNG DỰA VÀO ĐỒNG ĐÔ LA GÂY BẤT MÃN

Các quốc gia bị ảnh hưởng bởi chính sách lãi suất và tài khóa của Mỹ, dù không có tiếng nói trong việc định hình chúng. Việc Mỹ đóng băng tài sản ngân hàng trung ương của Nga sau năm 2022 càng củng cố mối lo ngại của nhiều quốc gia.

THỨ NĂM – CÁC ĐỐI THỦ CỦA ĐỒNG ĐÔ LA CHƯA SẴN SÀNG

Dù Trung Quốc và EU đang nỗ lực mở rộng mạng lưới tài chính, thị trường vốn và hệ thống ngân hàng của họ vẫn chưa đủ độ sâu và độ tin cậy để thay thế đồng đô la.

THỨ SÁU – MẤT ĐẶC QUYỀN SẼ LÀ CÚ SỐC KINH TẾ LỚN VỚI MỸ

Rogoff cảnh báo rằng nếu Mỹ mất vị thế đồng tiền dự trữ toàn cầu, lãi suất dài hạn có thể tăng thêm 0,5–1 điểm phần trăm, khiến nợ chính phủ, thế chấp nhà ở, và vay tiêu dùng đắt đỏ hơn rõ rệt.

THỨ BẢY – NGUY CƠ PHÁ SẢN KHÔNG CÒN LÀ ĐIỀU "KHÔNG TƯỞNG"

Rogoff không cho rằng Mỹ sẽ vỡ nợ, nhưng thừa nhận điều này giờ đây cần được tính đến. Hiện nợ công của Mỹ vượt tổng nợ của toàn bộ các nền kinh tế phát triển khác cộng lại.

THỨ TÁM – ĐÀN ÁP TÀI CHÍNH CÓ THỂ ĐƯỢC TÁI SỬ DỤNG

Một giải pháp mà chính phủ Mỹ có thể dùng là buộc các tổ chức nội địa như ngân hàng, quỹ hưu trí và công ty bảo hiểm phải nắm giữ trái phiếu chính phủ, từ đó giữ lãi suất ở mức thấp – giống như Nhật Bản đã làm.

THỨ CHÍN – SỰ SUY YẾU CỦA PHÁP QUY MỸ GÂY MẤT LÒNG TIN TOÀN CẦU

Rogoff cảnh báo rằng hệ thống pháp lý Mỹ – vốn là trụ cột cho lòng tin của nhà đầu tư quốc tế – đang bị chính trị hóa. Điều này làm giảm sự hấp dẫn của tài sản định giá bằng đồng đô la.

THỨ MƯỜI – NHỮNG GIÁ TRỊ "MỀM" CỦA MỸ ĐANG BỊ MÀI MÒN

Các yếu tố từng củng cố vị thế của đồng đô la – như hệ thống đại học mở cửa với sinh viên quốc tế, vai trò nhập cư, và xã hội cởi mở – đang bị tổn hại nghiêm trọng.

KẾT LUẬN

“Our Dollar, Your Problem” là một lời cảnh tỉnh sắc sảo. Kenneth Rogoff cho rằng thế giới không thiếu niềm tin vào đồng đô la, mà đang thiếu niềm tin vào chính nước Mỹ. Nếu không thay đổi, Mỹ sẽ đánh mất "ưu thế ngạo nghễ" – không phải vì có đối thủ thay thế hoàn hảo, mà vì chính họ tự làm xói mòn vị thế của mình.
 

(Theo Hoàng Anh Tuấn)

Khang Nguyen

Giáo sư Harvard này nọ, các kinh tế gia đoạt giải Nobel kinh tế ==> tất cả đều chê ông Trump hết. Bởi vì ông Trump cắt tiền nghiên cứu này kia của họ hết mà