BÀN VỀ SỰ TỬ TẾ TRONG KINH DOANH

Tôi muốn nói đến một trong những chìa khóa quan trọng nhất để thành công đó là sự tử tế. Những người thành công trong ngành công nghệ đều đặt cao tiêu chí tử tế đối với khách hàng, với nhân viên, với nhà đầu tư, với đối thủ.

 Tử tế với khách hàng vì bạn cần đến hàng triệu người dùng thì mới thành công về sản phẩm. Nếu bạn cung cấp cho họ sản phẩm dịch vụ tử tế, thì một người sẽ đồn 10, 10 đồn 100, 100 đồn 1.000 và tiếp tục với tốc độ chóng mặt (vết dầu loang).

Nhưng nếu bạn lừa gạt, thì tiếng xấu cũng lan nhanh không kém, nhất là trong thời đại Facebook.

Tử tế với nhân viên vì để thành công trong ngành start-up công nghệ, một siêu nhân không bao giờ là đủ. Bạn cần hàng trăm, hàng ngàn cái đầu giỏi đồng lòng giải quyết hàng vạn vấn đề phát sinh hàng ngày và thích nghi liên tục với công nghệ thay đổi chóng mặt.

Danh tiếng “sếp tử tế” sẽ giúp bạn thu hút được nhiều nhân tài hơn. Không chỉ với những người đang làm cho bạn mà cần tử tế với cả những người chia tay với bạn. Tôi đã gặp khá nhiều câu chuyện “kiếm củi 3 năm đốt một tuần”. Bạn dành 3 năm trời tâm huyết để dìu dắt, huấn luyện, đãi ngộ nhân viên hay người đồng sáng lập, đến một lúc họ muốn chia tay, chia tay khá tình nghĩa, nhưng bạn không chịu nổi cảm giác thất vọng, bạn tự cảm thấy bị “bội bạc”. Trong tuần cuối cùng, bạn tịch thu máy tính của họ, trừ lương của họ, nói xấu họ với mọi người xung quanh và chỉ vài lần như vậy, danh tiếng của chính bạn sẽ tan tành.

Tử tế với nhà đầu tư vì start-up là chặng đường marathon, chứ không phải nước rút. Bạn sẽ mất nhiều năm cống hiến, vượt khó khăn kêu gọi vốn nhiều lần trước khi thành công.

Tôi nghiệm ra trong 7 năm qua, có hàng chục cơ hội nhà đầu tư của tôi có thể siết chặt, can thiệp, đẩy tôi ra khỏi công ty nếu họ muốn, đặc biệt là những lúc khó khăn nhất. Nhưng họ không làm vậy vì họ dày dặn kinh nghiệm, họ tin tưởng ở chúng tôi và họ cũng bảo vệ uy tín của chính họ. Ngược lại, các start-up sau khi nhận đầu tư sẽ có vô số cơ hội “kiếm chác” một chiếc xe, một căn hộ cho bản thân từ nguồn vốn đầu tư. Nhưng nếu bạn làm như vậy, bạn sẽ chỉ làm được một lần duy nhất trong đời và sẽ không bao giờ còn ai dại dột trao tiền vào tay bạn. Bạn có thể giấu được nhà đầu tư, nhưng không thể giấu được nhân viên của bạn và nhân tài lần lượt sẽ bỏ bạn ra đi. Và nếu bạn là người giỏi, hoài bão lớn thì mục tiêu của 1 start-up không phải vì một chiếc xe hay một vài căn hộ.

Tử tế với đối thủ cạnh tranh vì với tốc độ công nghệ thay đổi chóng mặt, đối thủ hôm nay có khi lại trở thành đồng minh ngày mai để chống lại một đối thủ lớn hơn. Nhiều trường hợp các bạn start-up câu kéo nhân viên của công ty khác, nói xấu nhau. Nhiều cựu nhân viên tách ra, lập công ty y chang để cạnh tranh với công ty cũ với các chiêu trò không lành mạnh. Một ngày đẹp trời, công nghệ mới hơn xuất hiện hoặc một đối thủ lớn ở nước ngoài tới mà đáng ra cần liên minh, sáp nhập để cạnh tranh, thì sự thù hằn trước đó đã là rào cản.

Câu chuyện kinh điển của Paypal là ví dụ ngược lại. Paypal là một trong những công ty start-up thành công đầu tiên ở Thung lũng Silicon. Các cựu lãnh đạo, nhân viên của Paypal sau đó không lập ra các “Paypal phẩy”, mà họ đều sáng tạo ra các mô hình kinh doanh mới và trở thành các tên tuổi lớn như Youtube, Linkedin, Tesla Motors, Palantir Technologies, SpaceX, Yelp và Yammer. Thay vì cạnh tranh không lành mạnh với công ty cũ, thì họ mỗi người làm một mảng, đầu tư cho nhau, hỗ trợ lẫn nhau, hợp tác chống lại các đối thủ mới và tất cả đều trở thành những start-up cực kỳ thành công ở quy mô toàn cầu.

(Phỏng vấn CEO Topico Phạm Minh Tuấn)